Cieciorka - Pura Raza Espanola (PRE) odegrała duże znaczenie w hodowli lub też dał początek takim rasom koni jak: fryz, lipican, lusitno, mustang, criollo, peruano paso, peruano fino, hispano-arabe, hispano-breton, koń berberyjski, kuc sorraia, orloff, kladrub, Alter Real. Sporo tego.
Cartujano to jest raczej typ konia, a nie rasa, chociaż różnie do tego Hiszpanie podchodzą(główny wpływ ma na to historia ewolucji tego konia). Andaluz natomiast jest tylko popularną nazwą rasy PRE.
a ja tymczasem zabieram się do pisania!
[Edit]
Jeżeli chodzi o historię powstania rasy - spotkałam się z wieloma opiniami.
Nie chcę Wam truć o historii tej rasy, bo jest naprawdę o czym opowiadać. Jeżeli kogoś to nie interesuje, niech nie czyta, ale szczerze, to odzwierciedla jak podzieleni są Hiszpanie.
Wielu(naprawdę wieeelu)autorów podjęło się opisania drogi jaką przeszedł koń, którego podziwiać możemy dziś.
np. Juan Carlos Altamiriano(autor 11 książek poświęconych konkretnym hodowlom, czy koniom hiszpańskim w danym okresie)
W "EL CABALLO ESPAÑOL La evolución de su morfología"(koń hiszpański - ewolucja jego budowy)
twierdzi, iż cechy, które posiada PRE jest wynikiem jego naturalnego dostosowania się do warunków naturalnych panujących w Andaluzji.
(poniżej wklejam kawałek tekstu z w/w książki. Znaleziony na
www.andaluzy.net - btw. godna polecenia strona, choć ma braki w informacjach)
„... koń czystej rasy hiszpańskiej ma wyniosłą szyję gdyż aby uniknąć ataku ze strony byków musiał unosić raz po raz ponad morze wysokich traw porastających Andaluzję, a jednocześnie, choć trudno to zrozumieć, że jego wydłużone wargi są silne i chwytne ponieważ na tym obszarze występują długie okresy suszy, w czasie których nie rośnie trawa; że jego grzbiet jest krótki ze względu na stałe zagrożenie ze strony byków gdyż, jak mówią, ułatwiał on uniknąć ich ataków; że jego wysoki chód jest wynikiem życia na mokradłach, gdzie błoto zmuszało je do podnoszenia wysoko nóg aby mogły się poruszać; że obfita grzywa i ogon związane są z obfitością owadów w Andaluzji i nawet posunęli się do stwierdzenia, że czarny kolor oczu i siwa (biała) maść ciała służyły jako protekcja przed andaluzyjskim słońcem.”"Hodowlani puryści" twierdzą, iż już ścienne malunki w Altamirze(przypominam, że datuje się je na 14-17 tys. lat!) ukazują konia hiszp. Co lepsze, są przekonani, że w niezmienionej formie przetrwał do dziś! Rodowód sięgający Paleolitu...
Wydaje się to jednak absurdem, bo Półwysep Iberyjski niejednokrotnie znajdował się pod wpływem wielu kultur, przeżył okres panowania rzymskiego, muzułmańskiego. Razem z kolonizatorami na dzisiejsze tereny Hiszpanii przybywały także inne rasy koni, np koni arabskich, berberyjskim. I to te konie miały dać początek koniom PRE. Jest to najbardziej prawdopodobne.
/ w jaki cudowny sposób od Paleolitu mogła zachować się bez wpływów innych ras, jeżeli Hiszpania znajdowała się pod wpływem tylu ludów(począwszy od ludów celtyckich, poprzez greków, fenicjan, kartagińczyków,rzymian i wizygodów)?/Jako ciekawostkę można potraktować fakt, iż Seneca, Gaius Plinius Secundus czy Plutarch z Cheronei wspominają o koniach hiszpańskich jako zwierzęta obdarzone niezwykłą inteligencją, walecznością i odwagą - co sprawia, że stają się idealne w roli konia wojennego, szeroko wtedy wykorzystywanego w tej roli, ale także świetnie nadającego się na... konia cyrkowego. Szeroko wykorzystywanego, ku uciesze ludu.
Na Półwyspie jest ogromna ilość hodowli PRE. jednak nie wszyscy dążą do 'idealnego' wzorca.
Przyjęło sie, ze najcenniejszym PRE jest koń posiadający palenie 'munsztukowe'
(hierro del bocado)czyli koń nie inny, jak pochodzący z Yeguada Cartujana. Jest to najstarsza linia - to o jej ewolucję i historię kłócą się hiszpanie i jej dot w/w teorie.
Konie te są niewielkie(155 - 160cm) mają mieć niedługą, silnie umięśnioną szyję, dobrze związaną.
proporcjonalną głowę, długą i delikatna grzywę i ogon. Zad umięśniony. Chody wyniosłe i wygodne. (duuuuuuuuuuuży skrót 😉)
Cartujano cechuje bardzo dobry, wyniosły kłus, łatwość zebrania - podstawienia, praiw idealne pasaże i piafy.
Jednak do głosu dochodzą hodowcy, którzy widzą inne możliwe drogi dla PRE. Powstaje druga, nowoczesna linia konia hiszpańskiego.
Mają sprostać wymagania ogólnie przyjętego konia ujeżdżeniowego. Przede wszystkim mają mieć wyrażnie zaznaczone chody wydłużone, co jest piętą achillesową koni z linii cartujano. Szyja staje się odrobinę wydłużona, żucie z ręki u cartujano praktycznie nie istnieje
/ dla sędziów/.
Dąży się do wyhodowania koni o obszernym wykroku, z wyraźnym momentem zawieszenia.
Te cechy starają się wyeksponować np w Yeguada Militar i Yeguada Escalera.
do poszperania🙂Konie te są piekielnie inteligentne. Bardzo szybko i łatwo się uczą.
Dlatego trzeba podchodzić do ich wychowywania bardzo poważnie.
rzekłabym, że podobnie jak do psów Jeżeli raz puścimi bez zwracania uwagi drobostkę typu złapie cię delikatnie za rękaw. To z czasem urośnie do notorycznego podgryzania ludzi. Nigdy nie widziałam tak namiętnie gryzących koni! 😵
Przy tych koniach nijak idzie się nudzić. Wszystkie są specami od rozpracowywania w 30 sek uwiązów. Ucieknierzy często korzystają z okazji aby się posilić, albo pobawić się z innymi końmi 🙄 A później udają potulne owieczki, i że to wszystko nie jego wina.
Zdejmowanie sobie derek, kaloszków, kantarów, czapraków - na porządku dziennym.
buf. narazie starczy. Nie wiem, czy spodziewaliście się czegoś takiego, czy nie 🤔
pytajcie śmiało
Jeszcze napisałabym parę rzeczy, ale narazie nie dam rady.
Sprawozdawca ze mnie marny, pewnie malo kto da radę to przeczytać 😡