Alaska, Zgodnie z art. 129 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym „czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowanie ruchem i jego kontrolowanie należą do zadań Policji". Uprawnienia jej funkcjonariuszy w tym zakresie wymieniono szczegółowo w ust. 2 (m. in. prawo do zatrzymania pojazdu).
Jednocześnie ust. 4 tegoż przepisu przyznaje wszystkie te uprawnienia policjantów także żołnierzom ŻW, ale tylko odnośnie:
kontroli ruchu drogowego w stosunku do kierujących pojazdami Sił Zbrojnych RP,
kontroli ruchu drogowego w stosunku do żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową kierujących innymi pojazdami,
kierowania ruchem drogowym w związku z pilotowaniem kolumn wojskowych.
Podsumowując, prawo do kontroli ruchu drogowego (w tym zatrzymywania pojazdów) żołnierze ŻW mają tylko i wyłącznie w stosunku do żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową, którzy są kierowcami kontrolowanych pojazdów (służbowych lub prywatnych).
Tak więc ŻW nie ma prawa do kontroli (a jeśli już ją rozpoczęła, zatrzymując np. pojazd, to powinna od niej odstąpić) w następujących przykładowych sytuacjach:
po zatrzymaniu pojazdu okazuje się, że kierowcą jest osoba prywatna,
po zatrzymaniu pojazdu okazuje się, że co prawda żołnierz jest obecny w pojeździe, ale jest tylko pasażerem.
Odnośnie prawa zatrzymania pojazdu przez ŻW celem wykonania kontroli koniecznym jest przeanalizowanie przepisów rozporządzenia MONSłownik z dnia 18 lutego 2004 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego i kierowania ruchem drogowym przez Żandarmerię Wojskową i wojskowe organy porządkowe oraz warunków i trybu współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Policją w prowadzeniu ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego (Dz.U.2004.40.364). Wynika z nich, iż ustawodawca nie przewidział procedury postępowania w razie zatrzymania przez ŻW pojazdu, który nie podlega jego kontroli. Założono w rozporządzeniu, że zatrzymany pojazd jest kierowany przez żołnierza.
Jednocześnie jednak z § 6 ust. 1 i 3 rozp. wynika, iż kontrola w rozumieniu tego aktu rozpoczyna się niejako z chwilą podjęcia czynności kontrolnych, którymi w pierwszej kolejności są przedstawienie się, wskazanie przyczyny zatrzymania, okazanie legitymacji służbowej oraz przykładowo wydanie polecenia unieruchomienia silnika pojazdu. Bezspornym jest, że takiej kontroli nie podlegają ze strony ŻW osoby prywatne.
Także ustawa Prawo o ruchu drogowym nie wymienia zatrzymania pojazdu jako czynności kontrolnej (art. 129 ust. 2). Według tejże ustawy, zatrzymanie to nic innego jak wydanie polecenia dla uczestnika ruchu, a te ŻW może wydawać tylko i wyłącznie w warunkach określonych w art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Tylko w tych przypadkach, zgodnie z art. 5 ustawy należałoby się stosować do poleceń wydawanych przez ŻW. Powyższe oznaczałoby więc, że kierowcy nie będący żołnierzami mają prawo do niezatrzymania się na żądanie ŻW.
Odebranie ŻW faktycznej możliwości zatrzymania pojazdu w celu dokonania kontroli do przypadków w których kontrolujący mieliby pewność że kierującym pojazd jest żołnierz, doprowadziłoby do sytuacji w której przepis art. 129 ustawy Prawo o ruchu drogowym stałby się „martwym". Nie dałoby się go bowiem praktycznie wykonać. A z pewnością nie o to chodziło ustawodawcy, gdy rozszerzał krąg podmiotów uprawnionych do kontroli ruchu drogowego.
Dlatego też wydaje się, iż najbardziej racjonalnym rozwiązaniem w razie zatrzymania przez ŻW zatrzymaniu (a jeszcze przed podjęciem przez żołnierza ŻW dalszych czynności kontrolnych), poinformowanie go, że nie należy się do kręgu osób podlegających kontroli ŻW. Niezatrzymanie się na żądanie żołnierza ŻW mogłoby bowiem zostać uznane za naruszenie jednej z zasad ruchu drogowego, o której mowa w art. 3 ustawy.
http://www.eprawnicy.pl/opinie-ekspertow/uprawnienia-zandarmerii-wojskowej-do-kierowania-ruchem-drogowym-i-kontroli-pojazdow/menu-id-192/5.html